KATI ATIK PROJESİ İÇİN HİBE EDİLEN 30 MİLYON AVRO ÇÖPE GİTTİ

Bodrum un en önemli sorunlarından biri olan katı atık depolama alanı ile ilgili olarak daha önce yapılan haberde AB tarfaından hibe edilen 30 milyon avro nun çöpe gittiği teyit edildi…

Katı Atık Projesi ile ilgili yapılan araştırmada:

Bodrum Yarımadasında toplanan katı atıkların depolandığı Torba, Dereköy ve Yalıkavak (2 yıl önce kapatılmıştır) çöplüklerinin çevre sağlığını tehdit edecek derecede kötü durumda olması nedeniyle 2010 yılında Belediyeler Birliği üyeleri arasındaki derin siyasi anlaşmazlık nedeni ile Muğla Valiliği projeyi üstlenmiş ve İl Özel İdaresi bünyesinde BOTAB Olarak çalışmaları başlatmıştır.

Öncelikle TC Çevre bakanlığından “Mumcular Düzenli Depolama Sahası” için 100 hektar (1000 Dönüm) büyüklüğünde ön tahsis izni alınmıştır.

2011 yılında, CETCO – İspanya firmasına ücretsiz bir fizibilite hazırlatılmış daha sonra proje ihalesi yapılarak İstanbul Kemerburgaz Çöplüğünün tasarımını yapan “Derya Mühendislik” firmasına Mumcular Düzenli Depolama ile Torba-Dereköy mevcut çöplük rehabilitasyonu için proje işi verilmiştir. Derya Mühendislik çalışmalarını 2012 yılında tamamlamış ancak projelendirilen “Mumcular Katı Atık Tesisi ve Yönetim Planı”, ÇED onayı alınmış olmasına rağmen, İl Özel İdaresi tarafından anlaşılamayan nedenlerle kabul edilmemiş olup bu firmanın açtığı dava halen devam etmektedir. 2013 yılında Bodrum Belediyeler Birliği Katı Atık Projesini İl Özel İdaresinden devralmış ve BOYAB olarak yoğun ve hızlı bir çalışma programı ile süresi biten Mumcular Sahası ön izni uzatılmış ve TC Çevre Bakanlığı bünyesinde bulunan Avrupa Birliği Çevre Projeleri Daire Başkanlığı (IPA) ile görüşülerek toplamda 30 Milyon Euro HİBE ,Bodrum Yarımadası yeni düzenli depolama alanı ile transfer istasyonları yapımı ve 10 yıllık çöp bertaraf ve taşıma dahil katı atık yönetim sistemi için temin edilmiştir. İlgili Sözleşme Bodrum da Belediyeler Birliği Başkanı Mehmet Kocadon ve TC Çevre Bakanlığı Bakan Yardımcısı Muhammed Balta tarafından Bodrum da törenle imzalanmıştır.

Alınan IPA Hibesi çerçevesinde PM-İrlanda Firması 2014 yılı başında proje ve ihale evraklarını hazırlayarak yapım ihalesine hazır hale getirmiştir.

2014 yılı başında yine anlaşılamayan nedenlerle BOYAB tarafından Anıtlar Kuruluna başvuru yapılarak Mumcular tahsisli alanın küçük bir bölümünde arkeolojik sit olduğuna dair yazı alınmış ancak bu yazıda bu durumun düzenli depolama alanı yapılmasına engel teşkil etmeyeceği ancak inşaat sırasında EĞER yeni bir arkeoljik bulgu olursa çalışmaların durdurulabileceği açıkça belirtilmesine karşı BOYAB projeyi yine askıya almaya karar vermiştir.

Mart 2014 de yapılan seçimler sonucunda BOYAB görevini Muğla Büyükşehir Belediyesine (MBB) devretmiştir. MBB Katı Atık Daire Başkanlığına TC Çevre Bakanlığı tarafından gönderilen yazıda Eylül 2014 tarihine kadar Mumcular Depolama Alanı ile ilgili Arkeolojik Sit konusu çözülerek inşaat ihalesi yapılmadığı takdirde IPA Hibesinin iptal edileceğine dair uyarı yazısı gönderilmesine karşın TC Çevre Bakanlığı ve PM Firmasında herhangi bir işlem yapılmadığından IPA hibesi bir başka şehire kaydırılmıştır. 2015 yılı başında Muğla İl Çevre Müdürlüğünün de katkıları ile çok daha önce yapılması gereken işlem gecikmeli olarak gerçekleştirilmiş ve  Arkeolojik Sit alanı tahsis alanından ayrılarak kalan sahanın ön tahsis süresi bir kez daha uzatılmıştır.

Bugün itibari ile MBB , Mumcular düzenli depolama alanında 1 yıllık ön tahsisi olmasına karşın inşaat ve rehabilitasyon işleri için finansmanı bulunmamaktadır ve kalan 10 aylık sürede de temini oldukça zor görünmektedir.

Buna istinaden Muğla Büyükşehir belediyesi basında çıkan haberler üzerine basın bülteni gönderdi ilgili bültende Bahsi geçen Katı Atık Tesislerinin proje sürecinde;
6360 sayılı kanun öncesinde çalışmaları BOYAB tarafından sürdürülen ve Lot 1 Entegre Katı Atık Yönetim Projeleri Hazırlama Teknik Yardım Servis Sözleşmesi No: 2007TR161PO001.1-2.01/SER/07 kapsamında projelendirme ve uygulama aşamasında 11.09.2013 tarihinde 133 numaralı Orman ve Su İşleri Bakanlık oluru Orman Genel Müdürlüğü izin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı tarafından ön izni verilerek tahsisi yapılmış Bodrum İlçesi Mumcular Beldesi Akdam Köyü Karaağaç Mevkiindeki yaklaşık 100 ha ormanlık alanda, 23.03.2014 tarih ve 817 sayılı Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü yazısı ile 2863 sayılı Kanununu 6. Maddesinde belirtilen kültür varlıklarından olan Leleg Dönemi yapı, mezar, seramik vb. kalıntıların bulunduğu belirtilmiştir.

03/09/2014 tarih ve 3806 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı yazısında proje kapsamında kamulaştırma işlemlerini tamamlayamamış ve arazi tahsisinde ciddi sorunlar yaşayan belediye/birliklerin (mahkemelik durumlar, halkın itirazları nedeni ile ÇED sürecinin tamamlanamaması, tapu işlemlerinin sonlandıramaması vb. durumlar) proje hazırlık çalışmalarına devam edilememesi ve yukarıda adı geçen sözleşme kapsamından çıkarılması zorunluluğu hasıl olduğu, bahsi geçen hususlar doğrultusunda Bakanlıkla ilgili evrakların 24/09/2014 tarihine kadar sunulması gerektiği aksi takdirde sözleşme kapsamından çıkartılacağı belirtilmiştir.

Söz konusu yazı üzerine 22.09.2014 tarih ve 18063 sayılı yazımız ile Lot 1 Entegre Katı Atık Yönetim Projeleri Hazırlama Teknik Yardım Servis Sözleşmesi kapsamında fon kaybı yaşanmaması amacı ile projenin hibe kapsamından çıkartılmaması ve projeye Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile devam edilmesi hususu Bakanlık makamına arz edilmiştir. Ancak; 28.10.2014 tarih ve 3544 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırım Dairesi Başkanlığı yazısında Bodrum İlçesi Mumcular Beldesi Akdam Köyü Karaağaç Mevkiindeki tahsisi yapılan alanda arkeolojik kalıntılar bulunduğu, projeyi hazırlayan firmanın görüşleri ve Bakanlığın eski projelerde yaşadığı tecrübelere dayanarak ilgili alanın uygulama aşamasında sorun yaşatabileceği ve projeyi durdurma aşamasına getirme riski bulunması nedeni ile bu alanla ilgili proje çalışmalarının devam ettirilmemesi kararı alındığı belirtilmiştir.
Söz konusu yazı üzerine alternatif alan bulma çalışmalarımız neticesinde tespitini yaptığımız ve yaklaşık 60 ha büyüklüğündeki Bodrum İlçesi Güvercinlik Mahallesi Zeytinlik Mevkiindeki ormanlık alana Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Karya Araştırma ve Uygulama Merkezi yetkilileri ile gidilmiş, sahada kültür varlıkları tespiti yapılmış ve 16.12.2014 tarihli Karya Araştırma ve Uygulama Merkezi yazısı neticesinde alan yaklaşık 45 ha büyüklüğüne düşürülmüştür.

Söz konusu alan için 18.12.2014 tarih ve 36552 sayılı yazımız için DSİ 21. Bölge Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne kurum görüşü sorulmuş ve cevap beklemekteyiz. Ayrıca; Milas İlçesi, Burgaz ve Gümüşlük Mahalleleri arasında kalan ve toplamda 178 Ha alana sahip hali hazırdaki çöp döküm alanı için projelendirme çalışmalarımız başlamıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı yetkilileri ile yapılan görüşmelerde; Boyab Entegre Katı Atık Yönetim Projesi, arazi sorunları nedeninden kaynaklanan hususlar çerçevesince “Lot 1 Proje Hazırlama Teknik Yardım Sözleşmesi” kapsamından çıkarıldığı ve yeni araziye ilişkin projelendirme ve IPA başvuru formunun hazırlanarak tarafımıza ileteceğinize dair resmi bir yazı göndermemiz talep edilmiştir. Bu yazıya istinaden Projenin inşaat, tedarik ve teknik servis aşamasında AB fonlarından yararlanması hususu Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığınca değerlendirileceği ifade edilmiştir. Söz konusu görüşmelere istinaden bulunan alternatif alanlar 30.01.2015 tarih ve 156-1217 sayılı yazı ile Bakanlığa iletilmiştir. Yapılan bu açıklamalara istinaden geçtiğimiz günlerde Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün ve daire amirlerinin katıldığı muhtarlar toplantısı sonrası sorularımızı yanıtlayan Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Aylin Giray;

İlgili depolama alanının sit alanı olduğu için gerekli izin belgelerinin alınmadığından tahsis edilen 30 milyon Avro nun başka bir ile gönderildiği ve ilgili projenin kendi imkanları ile yapılacağını beyan etti. Yaptığımız araştırma da AB birliği tarafından hibe edilen 30 milyon avronun Güneydoğu’da Batman ‘a kaydırıldığı öğrenildi.