Vitaminler vücudun sağlıklı işleyişi için büyük önem taşıyor. Hem vitamin hem de hormon olan D vitamininin kas-kemik sağlığı, ruh sağlığı, metabolizma işleyişi, bağışıklık ve sinir sisteminin düzgün çalışması başta olmak üzere vücutta birçok önemli görevi bulunuyor. Memorial Şişli Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. İbrahim Şahin, D vitamini ve sağlık için önemi hakkında bilgi verdi.
Vücutta bir hormon olarak işlev gören D vitamini kalsiyum ve
fosfor gibi minerallerin emilimini ve kullanımını artırarak kemik sağlığını
destekler. Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur, vücudu
enfeksiyonlara karşı korur. Kas fonksiyonlarını düzenler ve kas gücünü artırır.
Hücrelerin normal şekilde büyümesi ve gelişmesine yardımcı olur. Sinir sistemi
ve beyin fonksiyonlarını destekler.
Kış aylarında D vitamini eksikliği daha sık görülüyor
D vitamini sadece belirli besinlerde (yağlı derin su
balıkları, süt, yumurtanın sarısı vb.) ve az miktarda bulunur. D vitamini
ihtiyacının yaklaşık %20’si gıdalardan karşılanmaktadır. Bundan dolayı sadece
beslenme ile tüm ihtiyacın karşılanması zordur. İhtiyacımızın %80’i ise güneş
ışıklarının yardımı ile vücutta üretilir.
D vitamini sentezi için güneş ışınlarının cilde belli aylarda (mayıs-kasım arası), günün belli
saatlerinde (saat 10.00-15.00), yüz,
kollar ve bacaklar açık şekilde, ortalama en az günlük 15-30 dakika direkt
teması gerekmektedir. Fakat çoğu zaman güneşten faydalanarak da yeterli
miktarda D vitamini üretilemeyebilir. Dolayısı ile dünyada ve ülkemizde D
vitamini eksikliği ya da yetersizliği oldukça sık görülür, kış aylarında görülme
sıklığı daha da artar.
Kimler D vitamini kullanmalı?
Herkese rutin D vitamini bakılması ya da tedavi başlanması
önerilmemektedir. D vitamini eksikliği olma riski olan kişilere D vitamin
düzeyi ölçülmesi ve yetersizliği ya da eksikliği olanlara uygun dozda
başlanması gerekir. D vitamini eksikliği
yönünden yüksek riskli kişiler;
1. Yeterince güneşlenemeyenler,
2. Yaşlılar,
3. Koyu cilt
rengine sahip olanlar,
4. Obezite
hastaları / obezite ameliyatı olanlar,
5. D vitamini
metabolizmasını etkileyen ilaçları kullananlar,
6. Kronik böbrek
yetmezliği olanlar,
7. Kronik
karaciğer yetmezliği olanlar,
8. Emilimini bozan
mide bağırsak sistemi hastalığı olanlar,
9. Paratiroid
bezi hastalığı olanlardır.
D vitamini ihtiyaçtan fazla alınmamalı
D vitamini düzeyinin 20 ng/ml’nin (50 nmol/L) üzerinde
olmasını normal kabul edilir. Ancak ideali 30-50 ng/ml düzeyinde olması
olmasıdır. D vitamini düzeyinin 10 ile 20 ng/ml (25-50 nmol/L) arasında olması
D vitamini yetersizliği, D vitamini düzeyinin 10 ng/ml’nin (25 nmol/L) altında
olması ise D vitamini eksikliğidir. Günlük alınması gereken en az doz 19-70 yaş
arası için 600 IU D vitamini (kolekalsiferol), 71 yaş ve üstü için 800 IU D
vitaminidir (kolekalsiferol).
Yaşlılarda ve D vitamini eksikliği yönünden riskli kişilerde
daha yüksek günlük D vitamini dozu gerekebilir. Böbrek yetmezliği, karaciğer
yetmezliği ve hipoparatiroidi gibi ek hastalığı olanlarda tedavide kullanılan D
vitamini formları ve dozları farklıdır. D vitamini ihtiyaçtan fazla alındığında
vücuda zarar verebilir. Ayrıca D vitamini ile birlikte mutlaka yeterli kalsiyum
alımı sağlanmalıdır. D vitamini eksikliğinin ya da yetersizliğinin tedavisi
mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır.
Hiç yorum yok
Yorum Gönder